Ondanks dat het nog geen Michaelstijd is komen in deze tijd mijn gedachten geregeld bij hem uit. Dat moet te maken hebben met de meteorietenregens die in deze tijd van het jaar veelvuldig voorkomen. De piek ligt dan altijd bij de Perseiden zo tussen 10-15 augustus.
Eén van de eerste verhalen van Steiner over Michael die ik vroeger las was het poëtische beeld van de meteorietenregens als zijnde brengers van het kosmische ijzer dat het zwaard, de geinspireerde kosmische intelligentie van de Aartsengel Michael vormt en aldus op aarde brengt. Indachtig die eigen eerste kennismaking zal ik nu op 15 augustus een oude schoolkrant inspiratie publiceren, bedoeld als een eerste kennismaking voor hen die Michael niet goed kennen.
Daaronder heeft zich nog een stuk voor gevorderden gematerialiseerd voor degenen die daar wat aan hebben.
Voor de leek even voor de duidelijkheid om misverstanden te voorkomen:
Al deze, vooral voor atheïsten wereldvreemde verhalen over aartsengelen, demonen, hemel en hel, gaan over onze eigen actuele daadwerkelijke keuzes in individuele en collectieve maatschappelijke bewustzijnsprocessen, die in verhaal-, beeldvorm en vooral mythologie en Heilige Schrift beter te bevatten en te begrijpen zijn voor de menselijke geest en die tevens ingrijpende ontwikkelingen en metamorfoses van het bewustzijn, individueel en collectief, kunnen beschrijven, duiden en begeleiden. Buitenwereld-ervaring is immers een afspiegeling van de innerlijke morele gesteldheid.
De kracht en zuiverheid van de intentie tot integer handelen bepaalt de sterkte van het geestelijke anker dat de samenleving bij elkaar.houdt, wat vooral ervaarbaar is en getest wordt gedurende zelf veroorzaakte turbulente stormen in ontwrichtende tijden.
MICHAEL September 2002
Ik zal dit keer spontaan opschrijven wat er naar boven wil komen over Michael.
Rudolf Steiner heeft veel geschreven over Michael in relatie tot de Vrije School. Wat van belang is om te weten is dat de Vrije School gesticht is als een Michaelische inspiratie die gericht was op de toekomstige mensheidsontwikkeling. Speciaal voor onze tijd, eind 20e en eerste helft van de 21e eeuw heeft hij gewezen op het belang van Michael.
Michael was het ontbrekende jaarfeest in de jaarfeestencyclus. Er zijn 4 punten in het jaar die van groot belang zijn en die van alles met elkaar te maken hebben. Tegenover Kerstmis in de winter staat St Jan in de zomer en tegenover Pasen in de lente staat Michael in de herfst. Reeds in de 20-er jaren, ten tijde van de stichting van de eerste Vrije School was er geen werkelijke beleving van de jaarfeesten meer. De jaarfeesten zijn nog restanten van wat ooit voor de mens een realiteit was: het voelen van de verbondenheid van de mens met Hemel en Aarde. Hoe deze verbinding beleefd werd, werd vorm gegeven middels de jaarfeesten. In de loop van de eeuwen raakte de mens steeds meer vervreemd van de inhoud van de jaarfeesten en in onze tijd worden de feesten door de overgrote meerderheid nog slechts als vrije dagen gezien. Ook binnen de kerken hebben slechts Kerstmis en Pasen nog enige zeggingskracht maar hun verbinding met St Jan, Michael en de Natuur wordt niet of nauwelijks meer onderkend.
Steiner heeft het Michaelsfeest weer tot leven gebracht en daarbij geprofeteerd dat door het feest van Michael, in de toekomst, de andere jaarfeesten weer begrepen konden worden naar hun inhoud en samenhang. Het begrip van de jaarcyclus is een belangrijk hulpmiddel die de mensheid kan helpen om tot meer begrip van de samenwerking tussen Hemel en Aarde, en de rol van de Mens in deze samenwerking, te komen. Vooral voor onze tijd, eerste helft 21e eeuw, zegt Steiner zal het feest van Michael tot leven moeten komen om te helpen de wereldproblemen, veroorzaakt door geestelijke armoede en vervreemding, het hoofd te kunnen bieden.
Het beeld van Michael is het beeld van de aanvoerder van de hemelse krachten die met zijn zwaard de strijd met de draken aangaat en ze overwint. Het zwaard staat symbool voor de kosmische intelligentie, het Goddelijk geïnspireerde Denken dat verwarmt, verheldert en kracht geeft.
Steiner beschrijft de twee draken die proberen om zoveel mogelijk mensenzielen in hun macht te krijgen, als Lucifer en Ahriman. Er bestaan meerdere namen in de religieuze literatuur maar die corresponderen meestal met deze twee. Lucifer, de gevallen engel, is de hete draak; Hij is werkzaam in gevoelens die vooral begerig en ijdel maken. Hij kan in ons opvlammen en ons IK in bezit nemen. Hij is gevoel zonder geest of geestloze ziel. Hij is woede, ijdelheid, arrogantie en zelfzucht. We kunnen hem in het klein in onszelf ervaren maar we kunnen hem ook in het groot aan het werk zien in de wereld. Zijn omvang is indrukwekkend en hij kan onverslaanbaar lijken. Het slagveld waar engelen en draken strijden is dus de menselijke ziel en wij zijn vrij om een kant te kiezen.
De 2e draak, Ahriman, is de koude draak en is altijd moeilijker te onderkennen. Hij wordt ook altijd kleiner afgebeeld, hoort bij de moderne tijd en maakt onnoemelijk veel slachtoffers. Ahriman is geest zonder gevoel of zielloze geest; Hij is structuur zonder leven, kil en berekenend. Hij maakt apatisch en willoos. Hij is vooral zichtbaar in grote organisaties die macht misbruiken, mensen uitbuiten en emotioneel platwalsen. Kille uitoefening van macht en technisch kunnen zijn de sleutelwoorden om Ahriman zichtbaar te maken. Hij breekt het verzet van mensen, en regeert over het algemeen middels angst en dwang. In ons innerlijk leeft Ahriman in onze emotionele verhardingen, onze blokkades, onze klein en angstig makende gevoelens en in ons gevoelloze denken. De samenwerking tussen beide draken is uitstekend te noemen.
Michael staat tegenover deze twee imposante draken en geeft de oplossing: Hij vraagt ons om moedig de strijd met deze draken aan te gaan in onze eigen ziel. Door ze in onszelf te bestrijden zullen we ze ook uiterlijk een stuk macht ontnemen. We mogen bij deze strijd ook rekenen op hemelse hulp als we zelf de eerste stappen zetten. Michael zal ons bij staan en ons tot inzicht leiden als we leren vertrouwen en durven de donkere kanten van onszelf onder ogen te zien.
De strijd van Michael is er trouwens niet op gericht de draken te doden maar om ze onder het gezag van het Ik te brengen. We moeten leren om de draken aan ons dienstbaar te maken in plaats van dat we door ze beheerst worden. De weg daartoe is de weg van het hart, de weg van het midden waar hoofd en hart tezamen het geweten vormen. Het gaat erom het geestloze voelen van Lucifer onder het gezag van het geweten te brengen waardoor er grenzen worden gesteld aan ons begeren en onze ijdelheid. de koude en ongevoelige Ahriman moet ook verslagen worden door hem onder het gezag van het geweten te brengen waardoor Ahriman dienstbaar wordt aan het Hart en medemenselijkheid richting kan geven aan de structuurvormende kracht van Ahriman.
Michael wordt ook wel afgebeeld met een weegschaal en u kan nu begrijpen waarom. Michael is degene die de balans zoekt. Hij helpt de mens die vraagt en zoekt om het evenwicht tussen Lucifer en Ahriman te vinden. De kracht die de balans houden kan is de Liefde die door beiden te doordringen het evenwicht bewaart. Deze Liefde is hetgene waar Michael naar zoekt en streeft. In de jaarcyclus gaat Michael mee op de weg van Michael (29 september) tot Advent, de verkondiging van de geboorte van Christus, de Liefde, de Balanskracht. De weg van Michael naar Kerstmis wordt halverwege gemarkeerd door St Maarten. Dat geeft aan dat de weg naar de Liefde gaat door het daadwerkelijk leren delen en geven. Alleen de zuivere innerlijke kern van onszelf dat is als een kind, is in staat om met Kerstmis de Hemelse Liefde te ontvangen en Michael probeert deze innerlijke kern van ons vrij te maken door de draken die de kern bedekken te laten wijken met behulp van het kosmische zwaard van inzicht..
Welnu, dit waren wat spontane grote beelden van Michael. Wat betekent dit nu voor ons eigen leven en de vrije school. Voor onszelf betekent het eenvoudigweg: leren meer het geweten te volgen, voor zover we dat niet doen natuurlijk. De draken zullen zich dan vanzelf laten gelden, vooral in deze tijd van het jaar. het is een goede tijd voor een drakenjacht. Als we deze weg leren gaan zullen de draken als vanzelf weerstand gaan bieden en kan de strijd om inzicht en begrip beginnen.
Voor de school betekent Michael dat we in de herfst de drakenverhalen in beelden naar voren laten komen om de gewetenvormende krachten aanknopingspunten te bieden. In allerlei spelen worden Moed, Balans, Behendigheid, Strijd, Tastend zoeken en Puzzelen spelenderwijs vorm gegeven. Volgens Rudolf Steiner zullen onze kinderen leven in een tijd waarin de geestesstrijd naar een hoogtepunt zal toegroeien en alles wat kan helpen om ze als steun voor de toekomst mee te geven om staande te blijven, moeten we ze meegeven. Vandaar dat gewetensvorming en samenwerking een belangrijke pijler van de Michaelisch geinspireerde vrije school is.
Peter
augustus 2017,
Er zijn vele, vele boeken volgeschreven over Michael, vooral vanuit antroposofische hoek. Ik heb er daar weinig van gelezen. Ik heb me wat betreft Michael vooral bezig gehouden met het herhalend bestuderen van Steiner en Bock in relatie tot mijn eigen ervaringen. Steiner en Bock konden daadwerkelijk tot me spreken, iets wat me bij latere schrijvers niet vaak overkwam. "Het tijdperk van Michael" (Bock) is één van de eerste Michael geschriften die een diepe indruk op me maakten. Sinds een jaar lees ik ook graag Prokofieff alhoewel hij, begrijpelijk als zijnde een representant van de Zuidelijke Mysteriën, niet veel kon vertellen over de Wilsweg/Saturnusweg omdat het bewustzijn van de Wilsweg uit de toekomst komt, en die praktijkweg gebaseerd is op het hebben van eigen ervaringen waarbij het direct ontwikkelen van Morele Intuïtie door middel van innerlijke moed en zelfreflectie centraal staat (Noordelijke Mysteriën). Daardoor konden Steiner en Bock er ook niet veel over zeggen. Te grote gerichtheid op de traditioneel christelijke- en esoterische kennis (Zuidelijke Mysteriën) is op de Wilsweg immers eerder verwarrend en contra-productief dan behulpzaam, net als de religieuze tradities dat waren voor het verlichte vrijheidsdenken in de 16e-17e eeuw.
Het Moedig en Integer willen, durven en kunnen volgen van het Geweten, wat betekent: het rechtstreeks willen dienen van de Toekomst, is het enige wat echt een voorwaarde is voor het kunnen gaan van de Wilsweg, welk geloof of welke overtuiging, religieus of atheïstisch je dan ook tot dat punt gebracht heeft;
De Samenkomst van de Noordelijke Weg (Toekomst) en de Zuidelijke Weg (Verleden) leidt tot de vorming van de Coalitie van alle Mensen van Goede Wil in het Midden, in het Hart (Heden).
Uit de toekomst komend omdat het Geweten zowel de kern van het beginpunt alswel de kern van het eindpunt is; Het Geweten is eeuwig en onsterfelijk en gaat door het keerpunt van dood en opstanding (Golgotha, onvoorwaardelijke overgave aan de belangeloze Liefde), om ons, terugkerend vanuit die opstandingstoekomst, bewustzijn van de eeuwigheid te schenken (Wederkomst).
Het Geweten is de steeds luider wordende stem van de naderende Wederkomende Christus.
